کد مطلب:28068 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا تجلي و خالقيت لازمه ذات خداوند است؟

1- در رابطه با تجلي شايسته است بدانيد كه تجلي خداوند اقسامي داد كه برخي هيچ ارتباطي با خلقت و ايجاد ندارد مانند تجلي ذات بر ذات كه عالي ترين نوع تجلي در مرتبه تقدم بر فعل است و احدي را جز ذات احديت بر آن دسترسي نيست. نوع ديگر تجلي بر خلق است كه آن نيز اقسامي دارد و تا خلقي نباشد اين تجلي موضوع نخواهد داشت و از قبيل سالبه به انتفا موضوع مي باشد. 2- صدق لفظ «خدا» بر ذات احديت مستلزم خلقت جهان و انسان نيست زيرا خدا بودن تقريبا معناي واجب الوجود بودن است و وجوب وجود ذاتي خداوند است ربطي به افعالي الهي ندارد. اما وصف «خالقيت» او اوصاف فضل الهي است و تا از او عملي به نام خلق و ايجاد سر نزند بالفعل متصف به خالقيت نمي شود. البته اين به معناي جبرنيست زيرا چه در معناي دقيق فلسفي آن يعني قوه قاهره برتري توان اراده و اختيار را از وجود ديگري بربايد و او را ناخواسته بر كاري وادار نمايد. بلكه در اينجا استلزام است مانند آنكه بگوييم اگر زيد عادل است لاجرم بايد رفتاري عادلانه پيشه كند. اين سخن به معناي آن نيست كه زيد از سر جبر و بي اختياري عادل است. بلكه به معناي آن است كه عدالت بدون رفتاري عادلانه بي معني و تناقض در گفتار است. 3- اگر خداوند جهان را نمي آفريد هيچ طور نمي شد و ضرري هم به خدا نمي رسيد الا اينكه منع فيض از كسي كه قادر به افاضه است بخل است و بخل منافي وجوب وجود است و كسي كه حكيم و قادر فياض علي الاطلاق است و در او هيچ نقص و كاستي نيست بخل نمي ورزد.